Za nami pierwsze wydarzenie w ramach projektu #Łódzkie pamięta. Inscenizacja organizowana przez Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego dotyczyła bitwy z początku września 1939 roku, którą polskie wojsko stoczyło na polach pomiędzy Strońskiem i Beleniem. Armia Łódź, broniąca linii Warty i Widawki, przyjęła tu jedno z największych niemieckich uderzeń wojny obronnej 1939 r. Wydarzenie odbyło się na fragmencie autentycznego pola bitwy, w pobliżu polskich schronów bojowych obsadzanych wówczas przez 30 pułk Strzelców Kaniowskich.
Marszałek województwa łódzkiego Grzegorz Schreiber:
Przyznam, że byłem już tutaj w trakcie jednej z wcześniejszych inscenizacji, kilka lat temu, w związku z tym mam pewne porównanie. Po tej dwuletniej przerwie spowodowanej rezygnacją powiatu zduńskowolskiego z organizacji inscenizacji, nawiązaliśmy kontakt z grupami rekonstrukcyjnymi i udało nam się dzisiaj doprowadzić do tego, wydaje mi się, ważnego wydarzenia (…). Ważne wydarzenie historyczne, ważne wydarzenie upamiętniające ofiary bohaterskich obrońców naszych granic oraz znakomita lekcja historii dla młodych ludzi. To jest początek projektu. To była pierwsza inscenizacja, kolejna za kilka dni w Łowiczu, na którą zapraszamy serdecznie. Ten projekt, #Łódzkie pamięta, będzie oczywiście poświęcony nie tylko inscenizacjom, będziemy chcieli w różny sposób upamiętniać ważne wydarzenia historyczne naszego województwa. To wszystko będzie służyło pamięci o nich.
Posłuchaj całej rozmowy:
Na wydarzeniu był obecny wiceminister obrony narodowej Wojciech Skurkiewicz, który odczytał list od ministra obrony:
Waldemar Drozd, dyrektor Łódzkiego Domu Kultury:
Jako jeden z organizatorów przygotowaliśmy m.in. warsztaty modelarskie. Można spróbować skleić modele np. czołgów, samolotów, malowania ich, oraz tworzenia własnych latawców. Jest to gigantyczne przedsięwzięcie. Najlepszy teren do inscenizacji bitewnych w całej Polsce. Teren jest tutaj bardzo trudny, bo jest bardzo grząsko. Kilka dni deszczów spowodowało specyficzne warunki. Już teraz zapraszamy 11 czerwca do Łowicza na Rynek Starego Miasta. Będzie to odtworzenie bitwy nad Bzurą, dzisiaj tutaj mamy odtworzenie walk nad Wartą.
Posłuchaj całej rozmowy:
Maciej Milak, regionalista i Piotr Gilewski ze Stowarzyszenia Historycznego „Strzelcy Kaniowscy”:
Przede wszystkim przy organizacji tego widowiska musimy połączyć to, co było z współczesnymi możliwościami. Najważniejszą kwestią jest to, żeby pokazać przez tę inscenizację, przybliżyć społeczności lokalnej m.in. to, co działo we wrześniu 1939 roku, przy pomocy grup rekonstrukcyjnych, organizatorów i przy użyciu odpowiedniego sprzętu.
Na polu pojawi się około 150 osób. Są to rekonstruktorzy odtwarzający wojska niemieckie, stronę polską, stronę cywilną (…). Na potrzeby widowiska, co niekoniecznie ma odzwierciedlenie w ówczesnych realiach, mamy sporo sprzętu ściągniętego z wielu punktów z całej Polski (…). To miejsce jest dla nas ważne. Walczył tutaj drugi batalion 30 pułku Strzelców Kaniowskich i po tych wydarzeniach zostały betonowe schrony, które 15 lat temu udało się nam oczyścić, odkopać. Muszę powiedzieć jedną rzecz, którą ciągle podkreślam, co ciekawe tutaj nic złego przez cały rok nie dzieje się z tymi schronami. Na szczęście nikt ich nie dewastuje.
Posłuchaj całej rozmowy:
Damian Wieczorek, rekonstruktor, Grupa Rekonstrukcji Historycznej Infanterie Regiment 73:
Jestem rekonstruktorem od 15 lat. Zaryzykowałbym stwierdzenie, że jest to „z największą pompą” organizowana inscenizacja w Polsce. Ten teren jest świetny. Dlaczego? Jest bardzo naturalny. Najgorsze miejsce do inscenizacji to jest albo usiane kamieniami, albo płaskie jak stół. Tutaj te lekkie wzniesienia, ta dróżka pośrodku, przede wszystkim dystans jaki trzeba przebiec – są wyjątkowe, bo z mapy wynika, że w linii prostej jest koło 200 metrów. To się wydaje niewiele do momentu, kiedy nie ma się na plecach 20kg. Kolejny plus to naturalny amfiteatr. Widzowie mają świetny widok.
Posłuchaj całej rozmowy:
Profesor Jolanta Daszyńska, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego:
Jesteśmy w specyficznym miejscu, bo to jest dokładnie ten teren, gdzie ta bitwa 4 września 1939 roku miała miejsce (…). Trzeba pamiętać, że bardzo dużo naszych inscenizacji historycznych nie polega tylko i wyłącznie na przypomnieniu jakiś wydarzeń historycznych, ale na upamiętnieniu (…). Pamiętajmy, że nigdy żadna inscenizacja nie gloryfikuje wojny, a to, że są używane prawdziwe pojazdy czy broń, to kwestia realiów historycznych, żeby ludzie mieli względne pojęcie jak wyglądały te wydarzenia.
Posłuchaj całej rozmowy w której m.in. podkreślono dlaczego powinniśmy używać stwierdzenia „inscenizacja” a nie „rekonstrukcja historyczna”:
Wydarzenie współprowadził nasz redakcyjny kolega, członek Stowarzyszenia Historycznego „Strzelcy Kaniowscy” – Grzegorz Nowak.
Wydarzenie zakończyło nocne upamiętnienie poległych polskich żołnierzy. Na terenie inscenizacji rekonstruktorzy zapali symboliczne znicze upamiętniające blisko 300 żołnierzy, którzy polegli tam 82 lata temu.
W inscenizacji uczestniczyli:
Stowarzyszenie Historyczne Strzelcy Kaniowscy
Stowarzyszenie Historyczne im. 10 Pułku Piechoty
Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej 51 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych
Grupa Rekonstrukcji Historycznej Szewron
Grupa Rekonstrukcji Historycznej Strzelcy im. 31 Pułku Strzelców Kaniowskich
Stowarzyszenie Tradycji 26 Skierniewickiej Dywizji Piechoty
Stowarzyszenie Historyczne Prusy
Grupa Rekonstrukcji Historycznej Gorlice 1915
Ogólnopolska Grupa Rekonstrukcji PWK
Grupa Rekonstrukcji Historycznej Infanterie Regiment 73
Bractwo Rycerskie Złoty Krzyż
Grupa Rekonstrukcji Historycznej 9 Pułku Strzelców Konnych z Grajewa
Grupa Rekonstrukcji Historycznej 31 Infanteri Regiment
Grupa Rekonstrukcji Historycznej 44 Division Hoch Deutschmeister
Grupa Rekonstrukcji Historycznej 78 Sturm Division
Grupa Rekonstrukcji Historycznej Batalion Tomaszów
Grupa Rekonstrukcji Historycznej Die Kampfgruppe Hoffmeyer
Grupa Rekonstrukcji Historycznej Falke Division
Pojazdy:
Muzeum Pojazdów Militarnych w Częstochowie
Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku Kamiennej
Jacek Kopczyński Apogeum Oldtimers
Grupy cywilne:
Ryszard Czapliński
Marta Spętana
Agnieszka Stępień
Pirotechnik Paweł Gajewski Demony Ognia
Pilot Sławomir Kranc
Broń Władysław Rapkiewicz