1 września 1939 roku o godzinie 4:40 nalotem niemieckiego Luftwaffe na Wieluń rozpoczęła się II wojna światowa. Dziś, w 81. rocznicę tej straszliwej wojny, przy murach wieluńskiej fary oddano hołd poległym, pierwszym cywilnym ofiarom, mieszkańcom miasta. Wybrzmiały syreny alarmowe upamiętniające bombardowanie miasta, oraz 29 uderzeń dzwonu „Pamięć i przestroga”, daru Prezydenta Andrzeja Dudy dla Wielunia, symbolizujących 29 samolotów, które 1 września zaatakowały Wieluń. Uczestnicy uroczystości byli również świadkami przekazania ognia pokoju zapalonego przez biegaczy z Polskiej Nowej Wsi pod Opolem dla sztafety z Burzenina i Sieradza. Hołd ofiarom bombardowania oddano minutą ciszy, po czym przy wojskowej asyście honorowej wciągnięto flagę na maszt i odegrano hymn Polski.
To, co wydarzyło się 1 września 1939 roku w Wieluniu, było zapowiedzią tragedii, która dotknęła miliony cywilnych w większości i bezbronnych osób – mówił podczas swojego wystąpienia burmistrz Wielunia, Paweł Okrasa. – Ale to był także czas wielkiego heroizmu i poświęcenia. Mówiąc o heroizmie, mam na myśli obrońców Westerplatte, którzy bohatersko, z pełnym heroizmem bronili stanicy polskiej w Gdańsku przez 7 dni, sami będąc w sytuacji beznadziejnej. Należy im się nasz szacunek, nasza pamięć i nasz podziw. 1 września 1939 roku najeźdźca niemiecki odebrał nam niepodległość i suwerenność, 17 września to samo uczynił najeźdźca sowiecki. Mimo że obaj agresorzy złamali granice naszego państwa, zniszczyli nasze miasta i wioski, pozbawili życia około 6 milionów naszych obywateli, to nigdy nie złamali w nas ducha wolności i ducha godności (…).
Łączę się z państwem, składając hołd ofiarom zbrodniczego nalotu niemieckiej Luftwaffe z 1 września 1939 roku i wszystkim mieszkańcom Wielunia, poległym i zamordowanym przez hitlerowskich najeźdźców – czytał w liście od Prezydenta Andrzeja Dudy doradca Prezydenta, Mariusz Rusiecki. – Oddaję cześć także obrońcom ojczyzny i uczestnikom konspiracji niepodległościowej, wywodzącym się stąd i tutaj działającym. Dziękuję lokalnej społeczności za pielęgnowanie pamięci o tragicznych losach rodzinnego miasta (…).
Na uroczystości przybył Prezes Rady Ministrów, Mateusz Morawiecki:
Historycy często pytają, dlaczego Wieluń. Dlaczego właśnie to bezbronne miasto bez czołgów, bez broni, bez umocnień specjalnych, bez strategicznego znaczenia padło ofiarą niemieckich nalotów? 380 bomb o łącznej wadze ponad 46 ton spadło na Wieluń, zabijając ponad 1000 osób. I na to pytanie trudno znaleźć odpowiedź językiem wojny, bo to nie była zwyczajna wojna. Tutaj w Wieluniu po raz pierwszy objawił się barbarzyński zamysł Niemców, ludobójstwo i eksterminacja. I stając wobec tamtej prawdy, musimy o tym pamiętać (…).
Nie jest mi łatwo stać 1 września w tym miejscu w Wieluniu – mówił Chargé d’Affaires Republiki Federalnej Niemiec, Knut Abraham, który w wymownych słowach i po polsku zwrócił się do mieszkańców Wielunia. – Myślę o tych wszystkich ludziach, którzy bez żadnej zapowiedzi zostali zaatakowani, zostali ranni, zostali zabici. Mężczyźni, kobiety i dzieci, rodziny i chorzy. Jest tak trudno być tutaj również dlatego, bo w moich myślach widzę też pilotów, żołnierzy i oficerów, którzy są odpowiedzialni za atak na to bezbronne miasto. To byli Niemcy, tak jak ja. I dlatego pozostanie to zawsze szczególną odpowiedzialnością, bo to wojsko mojego kraju, posłuszne dyktatorowi, prowadziło tę zbrodniczą wojnę, najpierw przeciw Polsce, a potem przeciw wielu innym krajom. Ta szczególna odpowiedzialność pozostanie, spoczywa ona również na moim pokoleniu (…).
Wieluń jest nie tylko miastem, na które spadły pierwsze bomby II wojny światowej, ale także miastem, które od wielu lat buduje pomosty pomiędzy narodami i lokalnymi społecznościami. Przykładów jest wiele, jednak najbardziej widocznymi są partnerskie relacje z lokalnymi społecznościami z innych krajów europejskich, w tym wieloma partnerami niemieckimi. Kierunek rozwoju pokojowych, przyjacielskich relacji wydaje się niezwykle ważny w tych trudnych czasach, kiedy wspólnie musimy zmagać się z różnymi przeciwnościami (…) – podkreślał starosta wieluński, Marek Kieler.
Po oficjalnych uroczystościach, w których odwoływano się do ubiegłorocznej wizyty dwóch prezydentów – Polski, Andrzeja Dudy i Niemiec, Franka-Waltera Steinmeiera, premier Mateusz Morawiecki wraz ze świadkami wybuchu II wojny światowej w Wieluniu oraz delegacje rządowe i samorządowe złożyli wieńce i zapalili znicze w miejscach pamięci o ofiarach 1 września 1939 roku.
Uroczystości odbyły się w asyście Kompanii Honorowej 15. Sieradzkiej Brygady Wsparcia Dowodzenia oraz Orkiestry Dętej Dzietrzkowice.
Zdjęcia znajdują się także na naszym radiowym Facebooku.
