Dziś, jak co roku, o 4:40 zawyły syreny nad Wieluniem oraz zabił dzwon „Pamięć i Przestroga”. Sygnał jest oddaniem hołdu i pamięci ponad 1200 ofiar cywilnych wybuchu II wojny światowej w Wieluniu. To właśnie na Wieluń 1 września 1939 roku spadły pierwsze bomby w tej okrutnej wojnie. Uroczystości zaszczycił swoją obecnością Prezydent RP, Andrzej Duda.
1 września 1939 roku dwie minuty po godzinie 4:00 z lotniska wojskowego w Nidelelgut Ligota Dolna pod Opolem wystartowało 29 bombowców nurkujących Ju 87 B. Wieluń był największym i najbliżej lotniska położonym polskim miastem. Lot trwał nieco ponad 30 minut, o godzinie 4:35 samoloty pojawiły się nad miastem, o 4:40 na miasto spadły pierwsze bomby. Mimo że w mieście nie było żadnych jednostek wojskowych ani umocnień, to właśnie tutaj I dywizjon 76 Pułku Bombowców Nurkujących hitlerowskiego Luftwaffe rozpoczął pierwsze bombardowanie II wojny światowej. Na miasto spadły dziesiątki bomb o łącznej wadze kilkudziesięciu ton. Piloci musieli wiedzieć, że atakują cel cywilny, szczególnie że na dachu szpitala, który został zbombardowany jako pierwszy, widniał czerwony krzyż.
Uroczystości obchodów 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Wieluniu rozpoczęły się etiudą teatralno – muzyczną przygotowaną przez wieluńską młodzież oraz przekazaniem Ognia Pokoju przez sztafetę Biegu Pamięci, która wystartowała wczoraj z lotniska w Polskiej Nowej Wsi pod Opolem i przebiegła ponad 90 kilometrów, aby dziś rano przekazać ogień ogień sztafetom z Burzenina, Sieradza i Ostrzeszowa, upamiętniając pomordowanych mieszkańców powiatów: sieradzkiego i ostrzeszowskiego. Uczestnikami biegu byli członkowie grupy Wieluń Biega.
Wycie syren i bicie dzwonu „Pamięć i przestroga” przypomniały nam dzień 1 września 1939 roku, najtragiczniejszy dzień w ponad 800-letniej historii tego miasta – mówił do zgromadzonych dziś gości i mieszkańców Wielunia burmistrz tego miasta, Paweł Okrasa. – Dźwięk dzwonu przywołuje pamięć o 1200 mieszkańcach tego miasta , którzy często śpiący, będący w szpitalu, idący na pobliskie targowisko zostali zaatakowani przez niemieckie Luftwaffe jako bezbronni ludzie i ponieśli śmierć.
Posłuchaj wystąpienia burmistrza Wielunia, Pawła Okrasy:
W 2017 roku, kiedy byłem tutaj z państwem po raz pierwszy, powiedziałem: Westerplatte jest symbolem bohaterstwa polskiego żołnierza. Wieluń jest symbolem terroru wojennego. Wieluń jest symbolem okrucieństwa, Wieluń jest symbolem złamania zasad, Wieluń jest symbolem tamtej wojny dla Polaków. Zginęło nas 6 milionów, a 250 tys. z tego to byli żołnierze. Nawet niecałe 250 tys., w większości szacuje się, że 240 tys. W istocie zatem niewielki ułamek tych 6 mln to byli rzeczywiście ci, którzy walczyli z bronią w ręku, a reszta to była ludność cywilna. Ludzie, którzy w większości zostali pomordowani w bestialski sposób, na których zrzucano bomby, których katowano, zabijano, rozstrzeliwano. Byliśmy pierwszą ofiarą. Tu w Wieluniu byliśmy pierwszą ofiarą II wojny światowej. Ci, którzy tutaj zginęli, te 1200 osób, które poległy na skutek bombardowań 1 września 1939 roku, wyznaczyło naszą sytuację w II wojnie światowej. Byliśmy ofiarą od pierwszego jej momentu – mówił Prezydent RP, Andrzej Duda.
Posłuchaj przemówienia Prezydenta RP, Andrzeja Dudy:
Mimo ulewnego deszczu na plac Legionów przybyło wielu mieszkańców miasta oraz okolicznych miejscowości.
Alicja Tomczak z Mokrska:
Dla mnie ta uroczystość jest wielkim przeżyciem. Cieszę się, że młodzież też o tym pamięta. To, co ci ludzie przeżyli wtedy, to jest nie do pomyślenia. Trzeba po prostu tu być. Moi dziadkowie zginęli podczas tej wojny, pradziadkowie. Cały czas pamiętamy i szanujemy.
12-letnia Maja Biedal z Kadłuba na obchody przyszła ze swoim tatą:
Dla mnie takie uroczystości są czymś ważnym.
Maja prosiła mnie, aby przyjść tutaj dzisiaj i uczestniczyć w tych uroczystościach. Samo to, że Maja chciała tutaj być, jest dla mnie motorem napędowym. Chociaż pogoda nie sprzyja, to czuliśmy, że musimy tutaj dzisiaj być – mówi Krzysztof Biedal.
O godzinie 17:00 na zrekonstruowanych fundamentach wieluńskiej fary odbędzie się msza święta pod przewodnictwem ks. arcybiskupa Metropolity Częstochowskiego Wacława Depo, a o 21:00 na placu Kazimierza Wielkiego odbędzie się koncert Igora Herbuta.
Posłuchaj wywiadu z Igorem Herbutem:
Program uroczystości znajdziecie tutaj.
Zdjęcia w galerii: Jarosław Brzęczek / Tygodnik klobucka.pl
