To jedne z najbardziej tajemniczych zwierząt. Ze względu na nocny tryb życia, uznawano je za nieodłączny atrybut wampirów i czarownic. Nietoperze, bo o nich mowa intrygują i zadziwiają swoimi niespotykanymi zdolnościami. Te pożyteczne stworzenia wymagają jednak szczególnej ochrony, zwłaszcza w okresie rozrodczym. Dbają o nie pracownicy Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego.
Czasem budzą strach, innym razem ciekawość. Nietoperze to jedyne ssaki, które potrafią samodzielnie latać. Żywią się przede wszystkim owadami – ze względu na to, że są aktywne po zmroku, nie muszą konkurować o pokarm z innymi zwierzętami. W toku ewolucji wytworzyły precyzyjny aparat echolokacji, który pozwala im doskonale orientować się w zupełnych ciemnościach. W czasie lotu nieustannie wysyłają ultradźwięki, które odbijają się od przeszkód, a później natychmiast docierają do uszu nietoperzy i informują je o otoczeniu oraz dokładnej lokalizacji pożywienia. Dzięki temu potrafią chwytać w locie nawet milimetrowe owady.
Niezwykła jest też budowa tych zwierząt. Poza skrzydłami z cienkiej błony lotnej rozpostartej między palcami, na uwagę zasługują również ich stopy, które potrafią „zatrzasnąć się” na przykład na gałęzi czy belce. Taka blokada pozwala nietoperzom zwisać głową w dół bez napinania mięśni i zużywania dodatkowej energii.
W Polsce występuje 28 gatunków nietoperzy, 16 na terenie Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego. Wiemy to dzięki regularnym inwentaryzacjom obszarów, na których występują – mówi Katarzyna Krakowska, dyrektor Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego.
Co ważne, nietoperze nie budują gniazd ani innych schronień. Korzystają z już istniejących obiektów. Zimą, gdy brakuje pożywienia, zapadają w stan letargu. Wówczas temperatura ich ciał spada do zaledwie kilku stopni powyżej 0. Do podtrzymania podstawowych procesów życiowych wykorzystują energię z tkanki tłuszczowej zmagazynowanej latem. Najlepiej czują się w schronieniach, w których panuje temperatura podobna do temperatury ich ciała, o wysokiej wilgotności. Chętnie hibernują więc w piwnicach, schronach czy jaskiniach. Z kolei późną wiosną, gdy zaczyna się okres rozrodczy, samice zbierają się w kolonie w suchych i gorących przestrzeniach – na strychach, za okiennicami czy w dziuplach. Zazwyczaj rodzą tylko jedno młode. W zamian za to są długowieczne – dożywają nawet do kilkunastu lub kilkudziesięciu lat.
Wszystkie gatunki nietoperzy występujące w Polsce są objęte ścisłą ochroną. Spełniają ważną rolę w ekosystemie – przede wszystkim redukują liczbę owadów. Jeden nietoperz jest w stanie upolować nawet 3000 komarów jednej nocy – dodaje Katarzyna Krakowska, dyrektor Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego.
Jednym z powodów wymierania nietoperzy jest brak naturalnych i sztucznych schronień, w których mogą bytować latem i zimą. Dlatego pracownicy Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego na wiosnę czyszczą budki lęgowe. To właśnie tam, bezpiecznych warunkach samice będą mogły urodzić i odchować młode.
Opracownaie: Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego, Kancelaria Marszałka, Wydział Mediów
