Europejski Dzień Logopedy obchodzony jest dziś we wszystkich krajach Unii Europejskiej. To święto, które przypomina o tym, aby zwracać uwagę na niepoprawną wymowę i zaburzenia językowe, a przede wszystkim ma na celu zachęcenie rodziców, by nie zwlekali z konsultacją u specjalisty dziecka, które ma problem z mówieniem.
Pierwszy okres to tak zwany okres zerowy – od poczęcia do narodzin – wyjaśnia Bożena Ceglarska, logopeda z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Wieluniu. – Około 10. tygodnia życia płodowego następuje scalenie warg i wyrostka zębodołowego. Już w tym okresie spożywanie alkoholu może powodować rozmiękczenie kostnych i chrzęstnych części szkieletu dziecka i doprowadzić do wystąpienia rozszczepów. Od 17. tygodnia życia płodowego dziecko umie uwypuklać i wysuwać wargi oraz stopniowo ćwiczy ruchy ssące. W trzecim miesiącu życia płodowego rozpoczyna się trening mięśni, które po urodzeniu biorą udział w wytwarzaniu dźwięków mowy. Polega on na połykaniu wód płodowych. W 5.-6. miesiącu życia płodowego funkcjonuje już narząd słuchu i dziecko zaczyna zdobywać doświadczenia słuchowe. Dziecko zapamiętuje rytm bicia serca matki. Odbiera melodię, akcent, rytm i natężenie dźwięków. Dlatego zalecam przyszłej mamie mówienie do dziecka, kiedy jest ono jeszcze w jej łonie. Natomiast nie wiem, czy wszystkie mamy są świadome, że bezpośrednio po narodzinach rytm ssania dziecka jest zsynchronizowany z rytmem bicia serca matki. Po urodzeniu, aż do ukończenia 12. miesiąca życia to okres melodii. Po porodzie dziecko krzyczy, jest to uruchomienie aparatu fonacyjnego, oddechowego i artykulacyjnego. Od momentu narodzin dzieci powinny być otoczone tzw. „kąpielą słowną”. Bardzo ważna jest wtedy właściwa intonacja, akcent i dynamika mowy (…).
Słownictwo najczęściej rozwija się w drugim roku życia. W tym okresie intensywnie rozwija się słownictwo bierne i czynne – wyjaśnia Ceglarska. – Następuje także rozwój funkcji poznawczych: pamięci, uwagi, spostrzegawczości i rozwój fizyczny, co pociąga za sobą posługiwanie się przez dziecko coraz większą liczbą wyrazów. W czasie trwania tego okresu dziecko zaczyna także łączyć wyrazy. Powstają zlepki wyrazowe, potem równoważniki zdań i proste zdania. Dziecko zaczyna przyswajać zręby systemu gramatycznego danego języka. Natomiast okres zdania to trzeci rok życia. Pierwsze zdania są najczęściej dwuwyrazowe, twierdzące. Szybko następuje rozwój zdania pytającego i rozkazującego. Pod koniec trzeciego roku życia powinno nastąpić zakończenie kształtowania się słuchu fonematycznego. Trzylatek mówi dużo i chętnie, komunikuje się z otoczeniem za pomocą zdania kilkuwyrazowego. Czterolatek natomiast rozumie już znacznie więcej. Wykonuje nasze polecenia, także wówczas, gdy zawierają wyrażenia przyimkowe z przyimkami: na, pod, w, do, przed, za, obok. Rozpoznaje i nazywa kolory. Czterolatek potrafi mówić nie tylko, o tym co jest tu i teraz, jego wypowiedzi wybiegają poza aktualnie przeżywaną sytuację. Wypowiedzi dziecka pięcioletniego są już wielozdaniowe. Opowiada nam o przebiegu jakiegoś zdarzenia, relacjonuje obejrzany film czy spektakl. Przełom piątego i szóstego roku życia to czas, kiedy głoska „r” wymawiana jest prawidłowo (…)
W co bawić się z dzieckiem, aby mieć wpływ na jego rozwój mowy?
Chciałabym zachęcić rodziców do wspólnych zabaw stymulujących rozwój mowy dziecka – dopowiada Bożena Ceglarska. – Każdy zaproponowany zestaw ćwiczeń powinien mieć formę zabawy dającej radość. Przykładowe propozycje zabaw to: historyjki obrazkowe, puzzle, układanki, zagadki, gry planszowe, domina obrazkowe, książeczki, rysowane wierszyki, zabawy paluszkowe, wyliczanki, loteryjki obrazkowe, memory obrazkowe, piosenki również zabawki pozwalające się wcielać w rolę dorosłych np. zabawa w sklep.
Posłuchaj całej rozmowy z logopedą:
Przypominamy, że w każdy pierwszy poniedziałek miesiąca, oprócz sierpnia, w godzinach od 13.00 do 17.00 każdy, nie tylko z powiatu wieluńskiego, ale także i spoza, może przyjść do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Wieluniu i skorzystać z porad i pomocy logopedów pracujących w tej placówce.
