Kilka słów o insulinie i insulinooporności
Szacuje się, że w Polsce na cukrzycę cierpi ponad 2,5 miliona osób. Jedną z przyczyn tej choroby jest insulinooporność, czyli zmniejszona wrażliwość tkanek docelowych na insulinę. Czym jest insulinooporność i jak się przejawia?
Hormony to związki chemiczne, które wpływają na działanie różnorodnych mechanizmów komórkowych w ludzkim organizmie. Organizm wytwarza je w gruczołach, skąd są uwalniane do krwiobiegu. Tak dzieje się m.in. w przypadku insuliny, wytwarzanej przez trzustkę. Insulina odpowiada za regulowanie stężenia glukozy we krwi, której prawidłowy poziom u dzieci i dorosłych oscyluje w granicach 70–99 mg/dL krwi. Odstępstwo od tej normy nie musi oznaczać choroby, jednak na wszelki wypadek badanie poziomu glukozy powinno zostać powtórzone.
Zbyt wysoki poziom glukozy oznacza, że organizm ma problem z jej metabolizowaniem. Insulina to jedyny hormon, który za to odpowiada, więc osoby dotknięte tym problemem mogą zmagać się m.in. z niedoczynnością tarczycy (produkcja zbyt małej ilości hormonów względem potrzeb organizmu) lub insulinoopornością (obniżona reakcja organizmu na insulinę).
Przyczyny i czynniki ryzyka insulinooporności
Insulinooporność i powiązane z nią choroby to powszechny, często spotykany problem. Istnieją pewne uwarunkowania, które sprzyjają rozwojowi tego zjawiska. Zalicza się do nich nadwagę i otyłość, połączone z przejadaniem się i niedostateczną ilością ruchu.
Choroby takie jak zespół policystycznych jajników czy hemochromatoza również mogą być powiązane z insulinoopornością. Część z nich jest uwarunkowana genetycznie, co oznacza, że problemy hormonalne nie zawsze wynikają z niezdrowego stylu życia.
Do czynników ryzyka zalicza się również używki – w tym alkohol i papierosy – oraz problemy ze snem.
Najczęstsze objawy insulinooporności
Insulinooporność może być trudna do zdiagnozowania. Jej występowanie początkowo nie musi oznaczać nieprawidłowego poziomu insuliny we krwi. Do najczęstszych objawów insulinooporności zalicza się:
• problemy z chudnięciem, redukcją tkanki tłuszczowej,
• częste bóle głowy i zmęczenie,
• nadciśnienie tętnicze,
• zwiększone stężenie kwasu moczowego,
• zaburzenia lipidowe.
Potencjalne choroby przy insulinooporności
Insulinooporność nie jest definiowana jako choroba, a jako element tzw. zespołu metabolicznego. Jej występowanie może prowadzić do różnych chorób układu sercowo-naczyniowego, w tym miażdżycy. Dzieje się tak, ponieważ oporność na insulinę przyspiesza odkładanie blaszek miażdżycowych. Zjawisko insulinooporności może także przyczynić się do rozwoju cukrzycy typu 2 i niealkoholowego stłuszczenia wątroby.
Dieta i suplementy przy insulinooporności
W przypadku insulinooporności dieta powinna charakteryzować się niskim indeksem glikemicznym. Do produktów, które nie powodują wysokiego wzrostu poziomu cukru we krwi, zalicza się m.in. warzywa, chude mięso, ryby i jajka. Należy pamiętać, że insulinooporność jest silnie powiązana z nadmiarem tkanki tłuszczowej, szczególnie w okolicach brzucha (tzw. tkanka tłuszczowa trzewna). Jej występowanie utrudnia utrzymanie prawidłowej masy ciała, a w połączeniu z nieprawidłową dietą może prowadzić do nadwagi i otyłości. Ważne jest ograniczenie spożywanych kalorii.
Suplementy przy insulinoporności mogą wspierać proces leczenia. Warto zwrócić szczególną uwagę na suplementy zawierające berberynę, która wspomaga glikolizę, a tym samym może zmniejszyć insulinooporność. Berberyna jest substancją pochodzenia naturalnego – wytwarza się ją z liści, kory oraz owoców berberysu zwyczajnego – i jest bezpieczna do stosowania.
Insulinooporność a aktywność fizyczna
Glukoza to jeden z podstawowych substratów energetycznych mięśni, dlatego regularna aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na gospodarkę węglowodanową. Dzięki zwiększonej aktywności fizycznej można obniżyć poziom cukru we krwi, a przy okazji wspomóc redukcję tkanki tłuszczowej, której nadmiar jest jedną z przyczyn występowania insulinooporności. Warto postawić na wysiłek o umiarkowanej intensywności, który nie będzie przeciążać organizmu.
Insulinoodporność w codziennym życiu – podsumowanie
Zaburzenia gospodarki cukrowo-insulinowej to problem, który istotnie wpływa na codzienne funkcjonowanie. Na szczęście, zredukowanie negatywnych skutków, a nawet wyleczenie insulinoodporności jest możliwe – wystarczy zmienić swój styl życia i ograniczyć złe nawyki, które potęgują to zjawisko. Połączenie diety, aktywności fizycznej i odpowiedniej suplementacji jest niezbędne, by znów cieszyć się pełnią zdrowia.
