Urbanistyka to pojęcie, które powstało w XIX wieku. To właśnie wtedy rozwinęła się idea wykorzystywania w pełni dostępnego terenu, aby spełniał wszystkie potrzeby mieszkańców. Kształtowanie przestrzeni pozwala nie tylko zoptymalizować zabudowę, ale także umożliwia opracowanie korzystnej komunikacji. A to wpływa na jakość codziennego życia, jak również na koszty utrzymania i bezpieczeństwo.
Dlaczego urbanistyka ma takie duże znaczenie?
Urbanistyka pozwala zachować porządek. Obszar, opracowany zgodnie z zasadami architektonicznymi, staje się dużo bardziej przystępny, a ludzie chętniej decydują się na zamieszkanie w nim. Zabudowa musi spełniać określone normy, które określa Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzeni. To główny dokument, który opisuje, jak dany teren może być wykorzystywany przez architektów. Określa m.in. rodzaj możliwej zabudowy, lokalizację względem reszty terenu, czy dokładne szczegóły jak np. maksymalną powierzchnię zabudowy, czy ilość kondygnacji. Opracowane normy mają na celu pomóc w optymalizacji przestrzeni, a także w uniknięciu samowoli budowlanych, lub zbyt gęstej zabudowy, która w rezultacie może utrudniać funkcjonowanie mieszkańcom (więcej informacji na temat wskaźnika intensywności zabudowy znajdziesz tutaj:
Projektowanie urbanistyczne, a życie codzienne
Praca urbanistów nie należy do łatwych. Dobrze opracowany projekt musi spełniać wiele wytycznych, ponieważ odpowiednie zagospodarowanie terenu wpływa na wiele aspektów codziennego życia, takich jak:
1. Komfort życia – miasto, w którym jest dobrze opracowana urbanistyka, przyciąga mieszkańców. Rozwinięta infrastruktura, łatwy dostęp do szkół i usług, ulice zapewniające płynną komunikację np. w drodze do pracy to tylko kilka z kwestii, które sprawiają, że miejsce staje się atrakcyjne i wygodne do życia.
2. Bezpieczeństwo – w architekturze liczy się nie tylko wygląd budynku, lecz także jego funkcjonalność i lokalizacja. Mieszkanie w starej kamienicy, z nieodpowiednią infrastrukturą techniczną lub dom znajdujący się w pobliżu terenów zagrożonych, np. zalaniem lub zniszczeniem, mogą stanowić zagrożenie dla lokatorów. Warto pamiętać, że będą również czynnikiem zwiększającym koszty życia codziennego i podwyższającym składkę ubezpieczeniową. Dokładne informacje o tym, na co zwrócić uwagę podczas ubezpieczania mieszkania lub domu możesz znaleźć na stronie: ubezpieczeniemieszkania.pl.
3. Odpoczynek – projektowanie przestrzeni miejskiej musi uwzględniać miejsca, w których ludzie będą mogli spędzać swój czas wolny. Parki, place zabaw, skwery, oraz tereny rekreacyjne stają się dziś pożądanymi cechami idealnej przestrzeni do mieszkania.
Kiedy zaczęto zwracać uwagę na kształtowanie przestrzeni?
Największy wpływ na rozwój urbanistyki można zauważyć na przełomie XIX i XX wieku. Rozwój gospodarczy i przemysłowy sprawił, że ludność coraz chętniej zaczęła przenosić się na obszar miejski, aby poprawić swój status społeczny. Rozpoczęcie budowy wielu nowych budynków wymusiło stworzenie planów, które usystematyzują proces i pozwolą zapewnić mieszkańcom bezpieczną i funkcjonalną przestrzeń.
Trendy w planowaniu miast
Każde miasto ma swój niepowtarzalny klimat. Jednym z elementów, które go tworzy, jest właśnie urbanistyka. Choć zasady w architekturze nie ulegają drastycznym zmianom, w powstawaniu planów zagospodarowania przestrzeni miejskiej można zaobserwować wiele pojawiających się, ciekawych rozwiązań.
- Nowe życie dla starych dzielnic. Kamienice i podwórka, których lata świetności już dawno minęły, dzisiaj, dzięki rewitalizacji, zyskują całkiem nowy wygląd. Odnowiona elewacja i klatki schodowe, poprawiona infrastruktura techniczna, oraz aranżacja miejsc zielonych sprawia, że zapomniane dzielnice zyskują nowy wygląd i stają się atrakcyjnym miejscem do zamieszkania. Widać to zwłaszcza w miastach, które nie zostały mocno dotknięte zniszczeniami podczas II wojny światowej. W odróżnieniu od nowopowstałych budynków te zrewitalizowane pozwalają zachować dawny klimat miasta.
- Ekologia. Plany urbanistyczne zakładają opracowanie przestrzeni dla mieszkańców tak, aby zapewniony był dostęp również do terenów zielonych. Skutecznie eliminowana jest powszechna do niedawna „betonoza”. Zamiast tego urbaniści starają się projektować przestrzeń pełną drzew, krzewów i łąk.
- Dostępność dla wszystkich. Architekci starają się sprawić, aby po mieście mógł poruszać się każdy — zarówno samodzielnie, jak i pojazdami. Dużą uwagę przywiązuje się do tworzenia podjazdów dla wózków, eliminacji stopni i wysokich krawężników. Ma to przede wszystkim zapobiegać wykluczeniu osób z niepełnosprawnościami. Powstają także nowe ulice, chodniki i ścieżki rowerowe, pozwalające dotrzeć w każde miejsce.
Często bywa tak, że projekt urbanistyczny jest tworzony wiele lat. Na jego ostateczny rys ma wpływ zwłaszcza socjologia miasta, która jest indywidualną cechą każdej miejscowości i ulega częstym zmianom. Jednak to właśnie przemyślane koncepcje pozwalają podkreślić historię danego miejsca, jak i zapewnić mu dalszy rozwój.
